Қазіргі таңда Қазақстанда сот жүйесін реформалау мәселесі қоғамда үлкен талқылауға түсті. Әсіресе, кассациалық сот институтын енгізу ұсынысы қоғамның үлкен қызығушылығын тудырып отыр. Бұл сот жүйесі әділдікке деген сенімді арттырып, азаматтардың құқықтарын қорғауда маңызды рөл атқара алады. Сондықтан, кассациалық соттың құрылуы қоғам талабы ретінде көтеріліп отыр.

Кассациалық сот дегеніміз не?

Кассациалық сот – бұл жоғарғы сот инстанциясы, оның басты мақсаты – сот шешімдерінің заңдылығын қайта қарау. Яғни, азаматтардың немесе заңды тұлғалардың талаптары бойынша олардың ісі бойынша шыққан сот шешімдерін жоғары инстанцияда қарастыру арқылы заңдылық пен әділеттілікті қамтамасыз ету.

Қазақстанда сот шешімдері аппеляциялық және кассациалық тәртіппен қайта қаралады. Аппеляциялық сот нақты жағдайлар мен дәлелдемелерді қайта зерттесе, кассация соты негізінен құқықтық аспектілерді қарайды. Кассациалық сотты енгізу арқылы заңдылықты сақтау деңгейін арттыру, қателіктерді азайту және азаматтардың сот жүйесіне сенімін арттыру көзделуде.

Кассациалық сотты құрудың артықшылықтары

1. Әділеттілік деңгейін арттыру: Сот жүйесіндегі қателіктерді азайту мақсатында қосымша инстанция ретінде кассациалық сот құру әділеттілікті қамтамасыз етудің бірден-бір жолы. Бұл, әсіресе, азаматтардың өз істерін толыққанды әділ қаралуына мүмкіндік береді.
2. Құқықтық мәдениетті дамыту: Кассация соты құқықтық мәселелерді терең талдап, заңнамалық түсіндірмелер беріп отыратын болғандықтан, құқықтық мәдениетті дамытуда маңызды рөл атқарады.
3. Сот шешімдерінің сапасын жақсарту: Кассациялық соттың болуы судьялар арасындағы жауапкершілікті арттырады және олардың қабылдайтын шешімдеріне қосымша бақылау енгізеді.
4. Қоғамдық сенімді арттыру: Сот жүйесіне деген қоғамның сенімін арттыру үшін сот жүйесінің ашықтығы мен әділеттілігін күшейту маңызды. Кассациалық сот бұл тұрғыда үлкен көмек көрсетеді.

Қоғам талабы

Кассациалық сот құру туралы ұсыныс қоғам тарапынан қолдау тауып, көптеген сарапшылар, заңгерлер, қоғам белсенділері бұл бастаманы қолдап отыр. Себебі, әділ сот шешімдерінің болмауы қоғамда наразылық тудырады және құқықтық жүйеге деген сенімді төмендетеді. Кассациалық соттың құрылуы арқылы азаматтар өз істерінің әділдікке жететініне сенімді бола алады.

Сонымен қатар, бұл бастама қоғамның құқықтық сауаттылығын арттыруға және азаматтарды заңға құрметпен қарауға шақырады. Қазіргі сот жүйесінде қабылданған кейбір шешімдер бойынша әділдікке қол жеткізе алмаған азаматтар кассация инстанциясына жүгінуге мүмкіндігі бар болуы тиіс.

Қорытынды

Кассациалық сот құру – қоғамның әділдікке деген талабын қанағаттандырып қана қоймай, сот жүйесін одан әрі жетілдіруге, құқықтық мәдениетті дамытуға мүмкіндік береді. Бұл реформа арқылы Қазақстан сот жүйесін халықаралық стандарттарға сәйкес жақсартуға бағытталған маңызды қадам жасайды. Қоғам үшін әділ, ашық және заманауи сот жүйесін қалыптастыруда кассациялық сот институты шешуші рөл атқарады деп сенеміз.