Елімізде тамыз айында басталған Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы 20 қазанға дейін жалғасады. Бұл кең ауқымды статистикалық бақылау елдің барлық өңірін қамтып, аграрлық сектордың жай-күйі туралы өзекті ақпараттың маңызды көзіне айналуда. Санақ онлайн және офлайн кезеңдерге бөлінеді. БАҚ өкілдерімен өткен брифингте аудандық статистика бөлімінің басшысы Азамат Елеусінов осылай деді.

Айта кетейік, санақтың онлайн кезеңі 1-31 тамыз аралығында sanaq.gov.kz сай­тында онлайн-сауалнама арқылы жүргізіледі. Бүгінде ауданда ауыл ша­руа­шылығы саласымен айналысатын ша­руашылық құрылымдары аталған сайт арқылы сауалнамадан өтуде. Са­нақ жұмыстарын ҚР Стратегиялық жос­­парлау және реформалар агенттігі Ұлт­­тық статистика бюросының Қызылор­­да облысы бойынша департаменті Жа­­лағаш ауданының статистика бөлі­мі­нің басшысы Азамат Елеусінов кеңінен тар­­қатты.
– Бұл санақ еліміздің ауыл шаруа­шылығы саласы бойынша мәлі­меттерді жинап, талдап, аграрлық саясатты тиімді жүргізуге негіз болатын маңызды статистикалық зерттеу болып табылады. Ауыл шаруашылығы саласымен айна­лысатын барлық заңды тұлға, шаруа-фермер қожалықтары мен үй шаруа­шылықтары sanaq.gov.kz сайтына элек­тронды цифрлық қолтаңба арқылы кіріп, санақ парақтарын көрсетілген са­уалдарға шынайы жауап беруі тиіс. Бұл әдіс өте ыңғайлы, сонымен қатар деректерді жинаудың тиімділігі мен сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Сайтқа кірген сәтте респонденттер жүйеге тіркеліп, электрондық цифрлық қол­таңба, QR-код немесе СМС ха­бар­­лама арқылы авторизациядан өте­ді. Сауалнама парағына кірген кез­­де кейбір жолдарда мемлекеттік ор­ган­­дардың деректер базасында бар көрсеткіш көрсетіледі. Осы жерде әрбір респондент ескеретін мәселе көрсетілген көрсеткіштерді сол күйі қалдыра ала­ды немесе оларға өзгеріс енгізе ала­ды. Егер респонденттің сауалнама па­ра­ғын толтыру кезінде сұрақтар туын­даса, аталған сайтта арнайы әзір­ленген жасанды интеллект арқылы жа­уап беретін sanaq-Myrza виртуалды кө­мекшісі көмек бере алады. Сондай-ақ 1446 нөмірі бойынша бюроның байланыс орталығына хабарласуға болады. Са­нақ жүргізу үшін біз аудан бойынша жұ­мыссыз азаматтар мен студенттер қатарынан, сондай-ақ барлық ниет біл­дірген азамат санатынан 12-ден астам адамды интервьюер ретінде жұмысқа тартуды жоспарлап отырмыз, – деді Азамат Өмірзақұлы.

Ай­та кетейік санақ Мемлекет бас­шы­­сының тапсырмасы бойынша жүр­­­гізілуде. Өткізу мерзімі ауыл ша­руа­­­шылығы жұмыстарының маусым­ды­­лы­ғын ескере отырып, ҚР Үкіметімен бе­кі­тілген. Санақтың негізгі кезеңі 20 қыр­­күйек пен 20 қазан аралығында өте­ді. 20 қыркүйектен 20 қазанға дейін интер­вьюерлер онлайн сауалнамадан өт­пеген үй шаруашылықтарына баратын болады.
– Біз барлық азаматты санаққа бел­сенді қатысуға шақырамыз. Бұл – жай ғана статистикалық шара емес, азық-түлік қауіпсіздігі, фермерлерді қол­дау және аймақтарды дамыту шешім­дерінің негізі. Тек сенімді деректер ғана тиімді мемлекеттік аграрлық сая­сатты қалып­тастыруға көмектеседі, – деді Азамат Елеусінов.
Сауалнамаға өсімдік шаруа­шылы­ғы­мен, мал шаруашылығымен және балық шаруашылығымен айналысатын заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, фер­мерлік қожалықтар қатысуы тиіс. Сондай-ақ үй-үйді аралау кезінде жеке қосалқы шаруашылық жүргізетін, бақшасы мен жер учаскесі бар, мал ұстайтын үй шаруашылықтары сұралады. Санақ ау­данның 6200-ден аса үй шаруа­шы­лы­ғын және 1500-ге жуық ауыл ша­руа­шылығы өндірушілерін қамтуды жос­пар­лап отыр.
Санақ жүргізу және оның мер­зім­дері туралы шешімді Үкімет Мемле­кет басшысының тапсырмасы бойын­ша қа­былдады. Оны өткізу мер­­зімі ауыл ша­­руашылығы жұмыс­тары­ның мау­сым­­дылығын және ауыл шаруа­шы­лығы жы­лының қорытын­ды­лары бойын­ша өзек­­ті деректерді алу қажет­тілігін ескере оты­­рып таңдалған.
Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауыл шаруашылық ұйымының халықаралық ұсыныстарына сәйкес, ауыл шаруашылығы санағы әр 5-10 жыл са­йын жүргізілуі керек. Бірақ Қазақстанда санақтың бұл түрі 2006-2007 жылдары ғана жүргізілді. Содан бері үлкен үзіліс болды. Ол кезде ауыл шаруашылық са­нағы екі кезеңде жүргізілді, өсімдік ша­руашылығы және мал шаруашылығы. Ал биыл барлығы бір мезетте өтеді.

Кенжетай ҚАЙРАҚБАЕВ