Өскелең ұрпақ үшін ұлттық байлықты біркелкі бөлу мақсатында құрылған Ұлттық қор қаржысының енді бір бөлігі балаларға арнап жиналмақ. Қаржы министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, 2024 жылдан бастап «Ұлттық қор – балаларға» жобасын іске қосудың негізгі тәсілдерін әзірледі. Ұлттық қордың инвестициялық табысының жартысы жыл сайын 18 жасқа дейінгі барлық жастағы балалар арасында бөлінеді.

Инвестициялық табыстың ық­ти­мал теріс мәндерін жекелеген уа­қыт аралықтарында нивелирлеу мақ­сатында инвестициялық табыс мөл­шерлемесін есепті кезеңге өткен 18 жылдағы орташа жылдық мән негі­зін­де айқындау жоспарланып отыр. 18 ­жасқа дейінгі бала үшін болжамды жи­нақ сомасы шамамен 3,5 мың долларды құрауы мүмкін. Бұл сома капитал нарығының құбылмалылығын ескере отырып, тарихи деректер негізінде есептелген және әлемдік экономиканың конъюнктурасына байланысты түзетілуі мүмкін.

Жоба былай жүзеге асырылады:

1. Шоттар «БЖЗҚ» АҚ-да (екінші дең­гейдегі банктерге жүгіну талап етіл­мейді) Әділет министрлігінің жеке­ тұлғаларының дерекқоры негі­зін­де автоматты түрде ашылады.
2. Жыл сайын қаңтар айында­ жо­баға қатысқан сәттен бастап 18 жас­қа толғанға дейін «БЖЗҚ» АҚ-дағы­ балалардың шоттарына шарт­ты түрде қаражат есептеледі. Мыса­лы, егер жоба басталған кезде бала­ 5 жаста болса, оған жыл сайын­ 13 жыл ішінде, яғни кәмелетке тол­­ғанға дейін Ұлттық қордың инвес­ти­­циялық табысының бір бөлігі есеп­теледі.
3. Жобаға Қазақстан азаматтары болып­ саналатын балалар қатысады.
4. Егер 18 жасқа дейінгі бала елден­ кетіп, Қазақстан азаматтығын өз­герт­се, онда төлемдерге талап қою құ­қығы жоғалады. Қаражат барлық бала­ арасында қайта бөлінеді. Бала ел­ден 18 жасқа дейін азаматтығы ауыс­­пай кеткен жағдайда төлемдерге та­лап қою құқығы сақталады.
5. Шот қаражатын салық салудан бо­сату ұсынылады. 18 жасқа толған кез­де шоттардан қаражат төлеуді АҚШ долларымен жүзеге асыру ұсы­нылады. Іс жүзінде 18 жасқа тол­ғанға дейін ақша Ұлттық қорда қа­лады және қаржы құралдарына ин­вестицияланады.
6. 18 жасқа толған кезде қа­ра­­жат баланың меншігі болады, ол­­ қаражатты қалай пайдалану ке­рек­ті­гін өз бетінше шешуі керек (білім алу­ға немесе тұрғын үй жағдайын жа­қ­сартуға). Бұл ретте шетелдік оқу­ орнында оқу ақысын төлеуге қара­жат­ты пайдалануды шектемеу жоспар­ланып отыр.

Өз кезегінде тұрғын үй жағдай­ла­рын­ жақсарту немесе тұрғын үй сатып­ алу үшін қаражатты пайдалануға тек­ Қазақстан аумағында ғана рұқ­сат­ етіледі. Осы қаражатқа сатып алын­ған­ тұрғын үйді қайта сату бойынша шек­теулер көзделмейді.

7. Қаражатты мақсатты пайдала­ну­ үшін «БЖЗҚ» АҚ өзара іс-қи­мыл­ жасайтын уәкілетті оператор­лар­ды («Отбасы банк» АҚ, екінші дең­­гейдегі банктер) анықтау ұсы­ны­лады.
8. 18 жасқа толғанда шоттағы қара­жат 5-10 жыл бойы сақталады. Та­лап­ етілмеген жағдайда 5-10 жыл ішін­­де шоттағы қаражатты зейнетақы шо­тына аудару ұсынылады.
9. Сондай-ақ азаматтық заңнамаға сәй­кес іс жүзінде жинақталған қара­жат­ты мұрагерлік бойынша беру мүм­кіндігі көзделеді.
10. Бала әрекетке қабілетсіз бол­­ған жағдайда, ата-аналарға (заң­ды­ өкілдерге) ҚР заңнамасында бел­гіленген тәртіппен қаражатты пай­да­ла­нуға құқық беру жоспарланып отыр.

«Тұтастай алғанда, ұсынылған ал­го­ритм бойынша жобаны іске қосу үшін­ заңнамаға өзгерістерді қоса ал­ған­да, дайындық жұмыстарын жүр­гізу қажет болады. Осы жылы Қа­­зақстан Республикасының заң­на­масына және тиісті нормативтік құ­қық­тық актілерге түзетулер қабыл­дау­ жоспарлануда. Жобаны іске қо­су­ тестілеуі тиісті платформалар­да­ (қосымшалар, БЖЗҚ сайты)­ өткізіледі», делінген Қаржы министрлігінің хабарламасында.

egemen.kz