Цифрлық технологиялар біздің өмірімізге белсенді түрде енгізілуде және бүгін гі күні көптеген қазақстандықтар қолма-қол ақшасыз есеп айырысу ға басымдық беруде. Мектеп маусымы басталған кезде көп ата-аналар балаларға төлем карточкаларын ашады.

Fingramota.kz әрбір бала карточканы пайдалану кезінде қауіпсіздіктің қандай негізгі ережелерін білуге тиіс, балаларды қаржылық алаяқтардан қалай сақтау керектігі туралы айтып береді.

Қазақстандық банктер балалар картасын ресімдеу үшін баланың ең төменгі жасына әр түрлі талаптар қояды: бір жерде балаға арналған атаулы картаны 5-7 жастан бастап, ал кейбір банктерде тек 10 жастан бастап ашуға болады.

Карточканы ресімдеу үшін ата-ананың жеке басын куәландыратын құжат және баланың туу туралы куәлігі қажет. Сондай-ақ, кейбір банктер виртуалды карталарды ұсынады, яғни ата-аналық шотқа байланыстырылған пластикалық тасымалдаушысыз, оның көмегімен бала смартфонмен төлей алады. Бонус ретінде қаржы институттары карточкаға ақысыз қызмет көрсетеді немесе ойын-сауық орталықтарына немесе кинотеатрларға баруға жеңілдіктер ұсынады. Мұндай карталардың басты артықшылығы – ата-аналар балаларына кез келген уақытта ақша аудара алады, барлық транзакцияларды бақылайды, аударымдарға белгілі бір шектеулер қояды, картаны бұғаттайды және т.б.

Ата-аналар банкті өз бетінше таңдайды, бірақ барлық электрондық шот  иелеріне қатысты белгілі бір қауіпсіздік ережелері бар. Мектеп оқушысына олар туралы төлем карточкасын ашқаннан кейін және мобильді банктік қосымшаны пайдаланбас бұрын айтып беру маңызды.

Балалар карточкасын пайдалану кезіндегі негізгі қауіпсіздік ережелері:

• Ата-аналардан басқа ешкімге өз картаңызды, тіпті шамалы уақытқа да бермеңіз;
• ПИН-кодты картамен бірге сақтамаңыз және оны картаға жазбаңыз;
• ПИН-кодты терген кезде банкоматтың немесе төлем терминалының пернетақтасын қолмен жабыңыз;

– Карточканың сыртқы бетіндегі үш таңбалы кодты  – CVC/CVV-кодты, сондай-ақ мобильді банкинг арқылы операцияларды жасаған кезде SMS арқылы келетін басқа да құпия кодтарды ешкімге көрсетпеңіз;

• Карточка жоғалған жағдайда, ол туралы ата-аналарға дереу хабарлау немесе банктің жедел желісіне қоңырау шалу қажет.

Бала өзінің банк карточкасына қол жеткізген кездегі алғашқы әрекеттер

Ең алдымен, телефон кітабына эмитент банктің байланыс орталығының нөмірін қосу керек. Ол картаның сыртқы бетінде көрсетілген. Балаға картадағы ақшаға қатысты кез келген түсініксіз жағдайда ата-аналарға немесе осы телефонға қоңырау шалу керек екенін түсіндіріңіз.

Жасөспірімге өз шығындарын қадағалауға көмектесетін SMS-хабарлама немесе карточка бойынша операциялар туралы push-хабарлама қызметін қосыңыз. Егер ол картасынан ақша не үшін алынғаны белгісіз екенін көрсе, ол бірден ата-анасын хабардар ете алады немесе бұл туралы банкке хабарлай алады.

Қосымша сақтандыру ретінде баланың смартфонына алаяқтық сайттарды немесе қосымшаларды автоматты түрде бұғаттайтын ресми лицензиялық антивирустық бағдарламаны жүктеңіз. Баланың телефонында геолокация арқылы жоғалған жағдайда телефонды іздеу үшін пайдалы утилиталарды алдын ала жүктеп, орнатқан дұрыс. Сондай-ақ, телефонның өлшемдерін  алдын ала өзгерту керек, егер сіздің балаңыздың смартфоны бөтен адамдардың қолына түссе, оны құлыптауға және барлық деректерді өшіруге мүмкіндік береді.

Толығырақ «Төлемдер мен аударымдар» бөлімінен оқыңыз.